Pedodonti – Çocuk Diş Hekimliği

pedodonti – çocuk diş hekimliği hakkında

Travma (Düşme / Çarpma Vakası)

Süt dişlerinin değişmesi beklenen zamandan önce , alınan bir darbe sonucu daha erken kaybedilmesi durumunu travma olarak adlandırabiliriz. Bu tip durumlarda kazanın nerde yaşandığı (park,ev vs..), dişin bir kısmının kırık olması veya tamamının yerinden çıkması, ailenin diş hekimine ne sürede geldiği çok fazla önem arz etmektedir.

Diş Kırığı nasıl saklanır?

Kırılan veya yerinden çıkan diş canlılığını kaybetmemesi için süt, çocuğun tükrüğü veya anne tükrüğünde diş hekimine gidene kadar muhafaza edilebilir.

Ne kadar sürede diş hekimine gidilmelidir?

Düşme vakasından sonra 30 dk – 1 saat içinde diş hekimine gidilmesi çok önemli bir husustur. Bu süre içerisinde yerinden çıkmış dişler tekrar ağız içinde yerlerine uyumlandırılarak dişin kurtulma şansını yüksek kılar.

Travma sonrası tedaviler nelerdir?

Kırık dişlerde her zaman uzun dönem takip çok önemlidir. Dişlerde renk değişiklikleri, şişlik, ağrı ileriye yönelik oluşabilecek sorunlardır. 6 aylık rutin kontroller bu yüzden büyük önem taşımaktadır.

Splint uygulaması nasıl yapılmalıdır?

Düşme sonrası dişte ki kırığın şekline göre kırık parçanın yapıştırılması veya diş tamamen yerinden çıkmış ise splint tedavisi diye tabir edilen, amiyane tabirle kırılmış bir uzvun alçıya alınması gibi dişler tel yardımı ile 2- 4 hafta arası süre sabitlenir.

çene darlığı (koruyucu ortodontik tedavi)

Diş Çarpışıklığı Problemleri

Diş çapraşıklıkları aileden gelen genetik faktörlere bağlı olmakla birlikte süt dişlerinin erken veya geç düşmesi sonucunda da oluşmaktadır. Ayrıca çocukların birtakım kötü alışkanlıklarının (biberon emme, parmak emme) devam etmesi ön diş bölgesinde dişsel şekil bozukluklarına da sebep olabilir.

Ön diş bölgesinde görülen çarpışıklıklar

Dişlerin çıkması gereken süreden daha uzun süre ağızda kalması sonucu dişlerin üst üste geçmesi gibi bir tablo oraya çıkabilir. Süt dişleri yerine gelecek sürekli dişler için birer rehberdir ve sürekli diş kendi yerine gelirken süt dişinin kökü erir, diş sallanmaya başlar ve düşer, düşmediği durumlarda diş hekimi tarafından müdahale edilmelidir.

Diş üstünden diş gelmesi

Çenelerin darlığı ve erken yaşta görülen kapanış problemlerinde, 8 – 10 yaş arası dar olan çenelerin genişletilmesi mümkündür. Bu tedavinin amacı çocuğun yer darlığının yani dişlerde çapraşık görüntünün erken yaşta tamamen giderilmesini sağlamak veya ileri yaşta görebileceği tel tedavisinin sürecini kolaylaştırmaktır.

kötü alışkanlıkların giderilmesi

• Parmak ve yalancı meme emme
• Dil itimi ve yanlış yutkunma
• Dudak emme ve dudak ısırma
• Tırnak ısırma ve yeme
• Ağızdan solunum
• Diş sıkma gibi alışkanlıklardan çeşitli apereyler yardımı ile kurtulmak mümkündür.

çocuklarda kanal tedavisi

Çocuklarda kanal tedavisi oldukça hassas bir konudur. Süt dişleri bilinenin aksine sürekli dişler gibi köklü dişlerdir, ancak alttan gelen dişin süt dişlerinin köklerini eritmesiyle süt dişleri zamanları gelince kendiliğinden düşerler. Bu süreç içerisinde süt dişlerinin ağızda kalması bizim için çok önemlidir.

Süt dişine kanal tedavisi yapılırsa altından gelecek sürekli diş zarar görür mü?

Süt dişleri alttaki sürekli dişlerden bağımsız dişler olduğu için tedaviside altında ki sürekli dişten bağımsız yapılabilmektedir. Dişteki çürüğün çok ilerlediği, gece ağrısı sıcakta hassasiyet, yemek yerken yüksek hissedilmesi, şişlik gibi durumlarda süt dişlerde kanal tedavisi yapılması gerekebilir. Dişin erken kaybı meydana gelirse ilerde daha zorlu ve masraflı ortodontik tedaviyle düzeltilmek zorunda kalınabilir.

Kök ucu açık dişlerde kanal tedavisi

Kök ucunun kapanması 1-2 yıllık süreç içinde 1-3-6 aylık kontroller ve pansumanlar sonucu sağlanabilirken , cansız dişte rejeneratif endodonti sayesinde 3 haftalık süreçte başarılı sonuçlar alınmakta ve 6 aylık kontrollere devam edilmektedir.

Sürekli Dişlerde Kanal tedavisi

Sürekli dişlerde ki kanal tedavisi ise dişin kök ucunun kapanıp kapanmaması ile alakalı olarak , yani hastanın yaşına göre değişmektedir. Dişler ağız içinde gözüktükten sonra köklerin oluşması yaklaşık 3 sene kadar sürmektedir. Kök uçları gelişimini tamamlamış dişlerde erişkin hastalarda ki gibi bir yol izlerken kök ucunun açık olduğu dişlerde tedavi süreci daha farkı işlemektedir. İlk etapta dişlerin kök ucunu kapatmak daha sonrasında dişin kanal tedavisini bitirmek gerekecektir.

koruyucu diş hekimliği uygulamaları

Fissür Örtücü Uygulamalar(Dişlerin Çürümemesi için koruyucu uygulamalar)

Dişlerin yüzeylerindeki girintiler ve çıkıntılar yemek artıkları ve mikropların birikmesi için çok uygun bir ortam oluşturmaktadır. Bu yüzeylerin dolgu benzeri bir malzeme ile (fissür örtücü) diş yüzeyinden hiçbir madde kaldırmadan, aşındırmadan şeffaf bir tabaka ile örtülmesi ( yağmurda şemsiye ile gezmek gibi) oluşabilecek diş çürüklerinin önlenmesinde çok önemli ( % 70-80 )bir koruyucu işlemdir.

FLORLAMA İŞLEMİ

Bir diğer önemli konu ise flourid uygulamaları olmaktadır. Süt ve sürekli dişler 15 yaşına yani dişlerin olgunlaşma yaşına kadar adeta bir sünger gibi yararlı ve zararlı şeyleri emmektedirler. Bu yaşa kadar uygulanan flourid uygulamaları hem diş çürüklerini önlerken hem de dişin yapısına katılıp bir dolgu malzemesinden ziyade dişi dış etkenlere karşı daha uzun süre korumaktadır.

emzirme sürecinde bebeklerde ağız sağlığı için yapılması gerekenler
Anne Sütü ne kadar süre bebeğe verilmelidir.

Çocuk doktorlarının tavsiyesi anne sütünün 2 sene alınması yönündedir, ancak anne sütünün gece alınması hem içeriğindeki şekerin çürük yapıcı etkisi hem gece alınan gıdanın ağız içinde sabah saatlerine kadar kalması hem de uyku durumunda ve emzirme halinde dişi çürükten koruyan tükrüğünde azalması sonucu dişlerin ön yüzlerinde başlayıp renk değişikliği, ağrı ve şişliğe kadar gidebilen bir tablo gözükmektedir. Dişler sürmeye başladıktan sonra ( 1 yaşından itibaren ) akşam yemeğini yedikten sonra dişler fırçalanmalı ve sabah kahvaltısına kadar ilave bir yiyecek özelliklede süt ürünü verilmemeli. Süt ürünleri sabah kahvaltısıyla akşam yemeği arasındaki süreçte tüketilmeli.

biberon çürüğü

İlerleyen yaşlarda biberonla beslenen çocuklarda büyük risk altındadır. Özellikle şeker ilavesiz süt bile çürük yapıcı bir gıdadır. Özellikle gece biberon kullanan çocuklarda görülen yaygın çürük durumu tamamen buna bağlıdır. Sütü doğru zamanda doğru miktarda ve katkısız tüketmeliyiz.

ilk diş çıkarma durumu

Diş çıkarma yaşı

Dişler doğumdan sonraki 6 ay içinde sürmeye başlamaktadırlar. Süt dişleri üst çenede ve alt çenede 10 ar diş olmak üzere 20 adet diş 30. ayın sonunda kadar ağızdaki yerlerini almaktadır.

Hangi diş ne zaman çıkıyor?

Diş sürmelerinde gecikme veya erken sürme çok rastlanan bir durumdur. 1-2 ay içersinde gelen ekstra dişlerin anneye ve bebeğe zarar verilmemesi için alınması uygundur. 1 sene içinde dişlerin gelmemesi durumda diş hekimine başvurmakta yarar vardır.

Diş çıkmadığı durumlarda neler yapılmalıdır?

Büyüme ve gelişimin etkisiyle dişler daha geç yada erken çıkabilirler. Dişlerin sürmelerinde ciddi bir gecikme mevcut ise derhal çocuk dokturunuzla iletişime geçip gereken kontrol ve tetkikleri yaptırmalısınız.

bebeklerde diş ateşi

Viral enfeksiyon (Herpex vb.)

Özellikle küçük çocuklarda (2-5 yaş) bağışıklığın düşmesi veya havuz gibi mikrop bulaşmasına elverişli ortamlardan alınan bu virus diş hekimliğinde çok sık karşılaşılan bir durumdur.

Viral hastalıkların dişlere etkisi

Diş etlerinde kızarıklık, ağrı, ateş, yemek yiyememe gibi şikayetler ilk belirtileri olabilmektedir.

süt dişlerde renkleşme

Biberon kullanımına, şeker tüketimi sonucu çürük oluşumuna bağlı olmakla birlikte, düşme vakaları sonrasında olabilmektedir.

Bazı durumlarda ise çürükten bağımsız ağız içi bazı bakterilerin sayısının fazla olması dişlerde siyah diş eti bölgesine yakın siyah lekeler olabilmektedir. Ergenlik dönemine kadar devam eden renkleşmeler polisaj işlemi ile temizlenebilmektedir.

alerjik ilaçların ve demir ilaçlarının dişe etkisi?

Kullanılan astım ve alerji ilaçları kullanım sonrası ağızda tükürük miktarının azalmasına bağlı olarak gıdaların dişler üzerine yapışmasına sebep olur. İlaç kullanımı sonrası dişlerin fırçalanması çürük önlemede çok önemli bir yol olacaktır. Bu tür ilaç kullanan çocuklarda koruyucu diş hekimliği uygulamaları ( fissür sealant ve florlama ) şiddetle tavsiye ederiz. Mutlaka çocuk diş hekiminizle irtibata geçiniz.

ilk diş muayenesi ne zaman olmalı?

İlk diş muayenesi altı ay ile bir yaş arasında yaptırılmalıdır.

Çocuğumu ne sıklıkla diş kontrollüne getirmeliyim?

Çocuğunuzun çürük risk düzeyine göre 3 veya 6 ayda bir diş hekiminizi ziyaret ederek, muayene ve gerekli kontrolleri yaptırmanız gerekmektedir.

Çocuklarda Ağız ve Diş Bakımı

Çocuklar ağız ve diş sağlığına ne kadar önem vermesi gerektiğinin bilincinde değildirler. Çocuk diş bakımı özellikle hassas bir konudur. Bu konuda en büyük görev ailelere ve çocuk diş hekimlerine(pedodontistlere) düşmektedir. Bu konuda yapılması gerekenler koruyucu diş hekimliği bünyesi altında toplanmıştır.